14 december 2018

Op weg naar kerstmis: we laten God gewoon gebeuren

Geschreven door Peter Korver
Inspiratie Foto: Thomas Schlosser Op weg naar kerstmis: we laten God gewoon gebeuren

Waar gaat het ook al weer om met kerst? Vrede op aarde. Al zingend besluiten we daar elke kerstviering ook mee in het lied Ere zij God. Het is een mooie gedachte, een ideaal. En het is de uiting van een diep verlangen. Wat zou het ons leven gelukkiger maken als we in vrede leven met de mensen om ons heen, maar ook met onszelf, zouden leven. Dat… we warme en liefdevolle mensen zijn. Dat… we niet verkild zijn door de ervaringen die we aan het leven hebben opgedaan. We verlangen naar een wereld waarin iedereen blij kan zijn, waar niemand vergeten wordt, of onderdrukt, of misbruikt. Een wereld waar geen geweld, geen honger, geen armoede, geen ziekte is, geen dood. En tegelijk zegt onze ratio dat dat onmogelijk is, dat het nooit anders worden zal. Heb je wat aan dit realisme? Met kerst bestrijden we alle onheil evenwel met kracht, voor tenminste twee dagen, met twee middelen die we in onszelf opdiepen: liefde en hoop. En misschien wel met geloof, hoop en liefde. Huub Oosterhuis heeft over het opdiepen van de liefde in jezelf een gedicht geschreven dat heet ‘Aan de mens’:

 

AAN DE MENS

Boom, je stam was koud en bloot

in de winter leek je dood.

Komt de zomer vuur en vlam

bloeien rozen aan je stam.

Mens wat ben je dood en koud

als je niet van mensen houdt.

Zonder liefde vlam en vuur

is je leven kort van duur.

Zonder lachen licht en lied

zonder liefde gaat het niet.

Mensen leef toch en godweet

vind je liefde bij de vleet.

 

Het gebeurt tóch

We bestrijden met kerst alle onheil met liefde en met hoop. Wat is dat laatste ten diepste? We hoorden daarover in een beroemd gedicht dat toegeschreven wordt aan Vaclav Havel, de dissidente en vervolgde schrijver die na de val van het communisme president mocht worden van Tsjecho-Slowakije. Is hoop soms dat je maar blijft denken: eigenlijk weet ik wel beter, maar tegen beter weten in blijf ik me voorstellen dat het tóch gebeurt?

Hoop is, zegt Havel, een kwaliteit van de ziel, onafhankelijk van wat er in de wereld gebeurt. Het is een gerichtheid van de geest. Zoals je ook sceptisch of cynisch ingesteld kunt zijn, zo kan je je ook instellen op een houding van hoopvol in het leven staan. Je hoeft niet geforceerd optimistisch te doen, want zegt Havel: hoop is niet hetzelfde als optimisme. Het is de zekerheid dat iets zinvol is, afgezien van de afloop.

Even vrede, hier en nu

En zo doen we met kerstmis alsof het wél anders kan worden, omdat het zinvol is dat te hopen. We laten het even voor het moment gebeuren. Als het dan niet blijvend vrede, verdraagzaam, vriendelijk, vrolijk kan zijn, dan toch hier en nu, even, voor dit kerstfeest. Als we dan niet meer echt in God kunnen geloven, dan toch even, hier en nu. En wij laten God gewoon gebeuren, door deze dagen goedheid, vrede, vriendelijkheid de wereld te laten regeren, althans in ons huis, met onze kring van familie en vrienden. Huub Oosterhuis zegt dat zo mooi: Het alledaagse, gewone leven is vindplaats van God. God is mens geworden, niet in mooie theorieën of allerlei gedachtenspinsels, maar, gewoon, in de zoon van een timmerman.

Dit artikel is eerder verschenen in het blad van de Kapel in Hilversum

Over Peter Korver

Peter Korver

Peter Korver is remonstrants emeritus-predikant, werkzaam als predikant bij de Grote Kerk in Naarden.

Gerelateerd