Het referendum, wen er maar aan

Een katterig gevoel over het referendum, dat bekroop mij de afgelopen dagen. Toen ik gisterochtend voor het associatieverdrag met de Oekraïne stemde, deed ik dat op basis van twee argumenten. In de eerste plaats ben ik democraat en wil ik het ooit verworven algemeen kiesrecht telkens verzilveren en zo in ere houden. Kostbaar in onze rechtstaat. En in de tweede plaats voel ik me naast Nederlander, Europeaan en wil ik de mensen in Oost-Europa niet in de steek laten.

Maar de nee-stemmers wonnen dik, dus de meerderheid dacht er anders over. En toch komt dat katterige gevoel niet voort uit mijn ‘verlies’. Nee, mijn onbehagen heeft te maken met het feit dat zeer veel mensen thuisbleven. Omdat ze tegen referenda zijn, of omdat ze Jan Roos van het nee-kamp een windbuil vinden of dat ze als het ware een proteststem tegen GeenStijl wilden laten horen. Of ze waren natuurlijk compleet in de verwarring, door alle (des)informatie. Ze stemden dus niet en zagen dat ook als een signaal, een stem.

Internet en referendum gaan hand in hand

Een foute keus en tegelijk een goede les. Want hoewel ikzelf een referendum ook een onding vind – we hebben toch onze gekozen volksvertegenwoordigers – denk ik dat dit instrument helemaal van deze tijd is en misschien wel de grootste vernieuwing op democratisch gebied na de invoering van het al genoemde algemeen kiesrecht (1917, vrouwen in 1919). Maar dan moeten we er ook allemaal gebruik van maken.

GeenStijl, Jan Roos c.s. hebben dat optimaal gedaan, door slim gebruik te maken van internet. Internet, dat geweldige medium dat ondanks alle vuilbekkerij, onfatsoen en disrespect, de meningsvorming bij iedereen thuis brengt, ook bij mensen die niet of nauwelijks gebruikmaken van traditionele media en in de ogen van ‘ons soort mensen’ met de onderbuik stemmen. Maar reageren OSM dan niet exact hetzelfde als de elitaire tegenstanders van het algemeen kiesrecht, begin vorige eeuw?

Pak de handschoen zelf op

Ik pleit ervoor dat de mensen die nu ontevreden zijn over de hele gang van zaken, de volgende keer zélf het heft in handen nemen. Gebruik internet en sociale media, zoek een sterk kanaal (à la GeenStijl) om te helpen voldoende handtekeningen te verzamelen en gebruik moderne (marketing)middelen om de keuze te beïnvloeden. We moeten niet bang zijn en op onze rug gaan liggen, maar opstaan en de handschoen oppakken.

De Remonstranten, waar ik bij hoor, hebben een traditie in vernieuwing. Vanochtend las ik dat een prominente Remonstrant, prof Wibren van der Burg, in zijn boek ‘Over religie, moraal en politiek’ schreef dat tot onze zeven kenmerken behoren: voorlopigheid van (geloofs)uitspraken en gelijkwaardigheid van alle mensen. Remonstranten veranderen actief mee met de cultuur van ons land. Voortschrijdend inzicht is ons lief. Ik vind dat een optimistisch en te koesteren ideaal, in kerk en geloof en dus ook in de politiek. Aan de slag.