Remonstranten passen goed bij de VVD, zal ik maar zeggen

Laat je je in jouw politieke overwegingen leiden door jouw levensbeschouwelijke overtuiging?  Wat betekent dat dan concreet voor jouw politieke engagement?

Het zou vreemd zijn als levensbeschouwing en politieke ideeën zich los van elkaar zouden bewegen. Er zitten belangrijke parallellen tussen de Remonstranten en de liberalen. ‘Vrijheid in gebondenheid’, om er eens één te noemen. Predikant Tjaard Barnard heeft daar onlangs een prachtige preek over gehouden. Remonstranten willen hun eigen, individuele geloof belijden, zonder dogma’s en stelligheden, maar wél in gemeenschappelijkheid. En die vrijheid komt met verantwoordelijkheden.  In de VVD-beginselen zie je diezelfde ideeën terug: vrijheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, sociale rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. Remonstranten passen goed bij de VVD, zal ik maar zeggen.

Maar of mijn levensovertuiging leídend is? Nee. Ik kan me niet herinneren dat ik een lastige vraag in de politiek heb willen oplossen door terug te grijpen op mijn levensovertuiging. Ook niet als het ging om onderwerpen als vrijwillig levenseinde of als orgaandonatie. Mijn beeld van een god is bepaald niet vastomlijnd genoeg om antwoorden op dat soort vragen te kunnen geven.

Wat is het wezenlijke onderwerp van de komende verkiezingen? Waar draait het om deze keer?

Op straat merk je dat het nu sterk om waarden en om identiteit gaat. De veiligheidssituatie rond Europa staat onder druk, er zijn veel vluchtelingen naar Nederland gekomen, in de VS waait een politieke rukwind. Veel mensen vragen zich af wat dat betekent voor onze westerse welvaart, onze manier van leven en onze democratische verworvenheden. Daarbij hoort volgens mij een publiek debat over de vraag wat die verworvenheden dan precies zijn, want uiteindelijk leidt het tot heel dagelijkse onderwerpen als hoofddoekjes, mensen een hand geven en de invulling van feestdagen.

Hoe duid je de onvrede in de samenleving, waar ligt de kern ervan? Hoe moet de politiek daarop reageren?

Je zou willen dat er één aanwijsbare oorzaak is voor de groei van populistische partijen. Eerst werden stemmers op die partijen uitgemaakt voor racisten, toen voor boze blanke mannen, ten slotte voor laagopgeleiden. Het is ingewikkelder en je doet veel bezorgde mensen geen recht met dat soort typeringen. Volgens wetenschappers is onvrede met de politiek van alle tijden. In een tijd van social media krijgt die onvrede veel gemakkelijker een communicatiekanaal, een gezicht en een naam. Dat verklaart meteen waarom deze trend internationaal is.

We doen er zeker iets mee. Een belangrijk punt is dat gewone, hardwerkende mensen niet achter mogen blijven. Als maatschappij worden we steeds rijker, maar die welvaartsgroei is sinds de eeuwwisseling vooral gaan zitten in zorg en sociale zekerheid. Het is de kunst om collectieve uitgaven niet harder te laten groeien dan de economie als geheel. Dat is de afgelopen jaren heel aardig gelukt.

Zijn er partijen waar iemand met een christelijke achtergrond niet op kan stemmen?

Ach, dat is niet aan mij. De geschiedenis leert ons dat christenen ook barbaarse regimes hebben gesteund. Voor mezelf geldt dat ik in de spiegel wil kunnen blijven kijken.

Roald van der Linde (48), Tweede Kamerlid voor de VVD, vriend in Rotterdam