Wij delen eenzelfde liefde: de bijbel #Nashvilleverklaring

Het meest verwarrende aan de Nashville-verklaring is voor mij dat de ondertekenaars en ik eenzelfde liefde delen: de bijbel. Dat kan dus: dat je je beroept op hetzelfde boek en uitkomt bij standpunten die diametraal tegenover elkaar staan.

‘Want wie Christus Jezus toebehoren,’ citeer ik mijn oude vertaling uit 1951, ‘hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd.’ Het is een regel uit de brief die Paulus schreef aan de Galaten (Galaten 5,24). Het vers wordt door de opstellers van de verklaring genoemd als een van de 45 ‘bewijsplaatsen’ die hun visie ondersteunen dat het huwelijk tussen man en vrouw de enig geoorloofde christelijke relatievorm is. Twee hoofdstukken daarvoor lees ik: ‘[Er] is geen sprake van Jood of Griek, van slaaf of vrije, van mannelijk en vrouwelijk: gij allen zijt immers één in Christus Jezus’ (Galaten 3,28). Dit vers wordt wel aangehaald door mensen die juist de gelijkwaardigheid benadrukken van alle relaties. Man-man, vrouw-vrouw, man-vrouw: het doet er niet toe.

Doodlopende weg

Dit is een doodlopende weg. Als je naar believen passages uit de bijbel kunt gebruiken om je eigen standpunt te verdedigen, is er geen gesprek, maar sluit je je op in je eigen kamp. Zo moet het dus niet, wat mij betreft. Maar hoe dan wel? De ondertekenaars van het Nashville-manifest stellen vast dat onze cultuur ‘postchristelijk’ is geworden. Zij voelen zich geroepen om een getuigenis te laten horen dat ingaat tegen de seculiere tijdgeest. Voor hen is de band tussen iemands biologische geslacht en zijn of haar zelfverstaan onderdeel van Gods scheppingsorde en daarom onverbrekelijk.

Het is verrassend dat de opstellers met deze begrippen precies het discours volgen dat gebruikelijk is binnen genderstudies, namelijk het onderscheid tussen sekse en gender. Alleen bevinden de Nashville-sympathisanten zich aan de ene kant van het spectrum terwijl de onderzoekers bij genderstudies, aan de andere kant, als uitgangspunt nemen dat iemands identiteit niet noodzakelijkerwijs samenvalt met zijn of haar geslacht.

Strijden tegen verleidingen

Het standpunt van orthodox-protestanten is in onze samenleving inmiddels een minderheidsstandpunt geworden. De regenboogvlag op diverse gemeentehuizen laat zien dat de liberale opvatting ‒ elk mens is vrij om een relatievorm te kiezen die bij hem of haar past ‒ dominant is. Toch geldt de vrijheid van meningsuiting ook voor de ondertekenaars van ‘Nashville’. Zij beschouwen het leven als een permanent gevecht tegen je zondige neigingen en dat geldt voor hetero’s, homo’s en transgenders in gelijke mate. Gods genade geeft je de kracht om te strijden tegen die verleidingen. Het is een mens- en een godsbeeld waarmee ik niet uit de voeten kan.

‘De’ bijbelse boodschap bestaat niet, maar voor mij draait het om dit psalmvers, prachtig vertaald door Huub Oosterhuis: ‘Red hen die geen verweer hebben’ (Psalm 82,4). Dat zijn de wees, de ellendige en de arme. Maar in het debat over de Nashville-verklaring zijn het de lhbt’ers en alle mensen die, op zoek naar wie ze zijn, beschadigd zijn geraakt door de felle en veroordelende toon van het document.