Israël en Palestina: in hokjes indelen helpt niet

Afgelopen mei zijn de Jonge Remonstranten van Arminius met een groep van achttien jongeren afgereisd naar Israël en Palestina. Het doel van de reis was achter het nieuws, voorbij de muren. Dit sprak mij erg aan gezien naar mijn mening het nieuws niet altijd een ‘objectief’ verhaal vertelt, maar veelal politiek gekleurd is. Dit baseer ik niet louter op de Nederlandse berichtgeving, maar tevens op de buitenlandse. Hoe kan het dat zowel de Brexit-uitslag als de Amerikaanse verkiezingsuitslag voor veel mensen onverwachts kwam? Speelden de media hier de ’objectieve’ poortwachter of was hun agenda gekleurd? Met betrekking tot het conflict tussen Israël en Palestina heb ik mijzelf dan ook altijd afgevraagd waarom er zoveel landen pro-Israël zijn? Mijn observatie is echter dat de laatste tijd deze tendens langzaam aan het veranderen is.

Op alle fronten gediscrimineerd

Tijdens onze reis verbleven we bij Palestijnse gastfamilies in Bethlehem. Hier konden wij goed ervaren hoe het is om aan de andere kant van de muur te wonen. Bethlehem valt namelijk net binnen Palestijnse grenzen. De bewoners moeten elke dag door de checkpoints om bij hun werk te komen. In veel gevallen is dit zelfs niet mogelijk, omdat veel Palestijnen niet de juiste papieren hebben om naar Israëlitisch gebied te mogen oversteken. Hierdoor hebben veel van hen dan ook hun baan verloren.

Daarnaast vertelde onze gastmoeder over haar ervaringen met de Israëlische overheid. Er zijn tijden waarin het Palestijnse gebied door de regering van Israël afgesloten wordt van water en elektriciteit. Deze periodes kunnen soms wel een maand duren. Dit levert veel praktische problemen op zoals niet kunnen douchen, weinig drinkwater, de levensmiddelen niet kunnen koelen etc. Een aantal organisaties die we hebben gesproken, die zich inzetten voor de Palestijnse belangen, vertelden ons dat naar hun mening de Palestijnen structureel en doelbewust worden gediscrimineerd door de Israëlische overheid. Deze discriminatie ervaren zij op elke dimensie: educatie, infrastructuur, huisvesting, etc. De overheid stelt weinig geld beschikbaar voor het Palestijnse onderwijs en bouwvergunning worden zelden aan Palestijnen verstrekt.

Staat Israël zou zonder wapens niet bestaan

Het bijzondere aan onze reis was dat je in de ochtend het conflict vanuit Palestijns perspectief te horen kreeg en in de middag de Joodse visie op het probleem. In de morgen loop je in een Palestijns vluchtelingenkamp, in de middag spreek je een Joodse rabbi die in een Israëlische nederzetting woont. Dit is een kleine kolonie van Israëliërs in gebieden die op Palestina zijn veroverd en bezet na de Zesdaagse oorlog van 1967. Vanzelfsprekend levert dit in de praktijk conflict op omdat ze op veroverd Palestijns gebied zijn gebouwd. De rabbi vertelde ons dat deze plek als zijn thuis voelt. Dit is het land waar de bijbelse voorvaderen hebben geleefd. De Joden worden al eeuwenlang vervolgd en hebben een land nodig waar zij kunnen zijn. Daarnaast was zijn perspectief op het conflict dat wanneer de Palestijnen de wapens zouden neerleggen er vrede zou zijn. Wanneer echter de Israëlieten de wapens zouden neerleggen zou er geen staat Israël meer bestaan.

Beide perspectieven van het verhaal laten de menselijke kant van het verhaal horen. Mensen vertellen over hun angsten, hun ervaringen en hun hoop. Wij als buitenstaanders zijn snel geneigd een kant te kiezen: dit is het goede kamp en dit het slechte. Hierbij gaan de persoonlijke en individuele verhalen echter op in het collectief. Daarbij raakt naar mijn mening de menselijkheid en de sympathie voor de mensen die in dit conflict verwikkeld zijn ondergesneeuwd. Het categoriseren van mensen in hokjes en vakjes is blijkbaar een eigenschap welke bij de mens hoort. De kunst is mogelijk om niet direct dit label van een waardeoordeel te voorzien, maar daadwerkelijk te proberen om onbevooroordeeld naar de persoon en het verhaal te luisteren. ‘The Other may not be very other at all’ – Kwame Anthony Appiah