Ont-moeten

Marta of Maria? Bij het verhaal dat Lukas (10:38-42) vertelt over Jezus die te gast is bij de zussen Marta en Maria, voelt het alsof we een keuze moeten maken. Goed voor je gasten zorgen of aandachtig zitten luisteren? Jezus wordt gastvrij ontvangen. Marta zorgt voor eten en drinken, terwijl Maria niets anders doet dan naar Jezus’ woorden luisteren. En dan zegt Jezus tegen Marta: ‘Jij zorgt te veel!’

Marta en Maria wonen in hetzelfde huis en ze wonen ook beiden in ieder van ons. Ze waarschuwen ons voor twee eenzijdigheden: het zich uitsluitend bezighouden met praktische zaken óf het zich compleet afsluiten voor deze wereld. Maria kan niet zonder Marta. Maar Marta ook niet zonder Maria. Ze horen bij elkaar.

Er is maar één ding nodig….

‘Er is maar één ding nodig.’, zegt Jezus. Wat is dat ene nodige? Een antwoord op deze vraag geeft Jezus met deze woorden: ‘Zoek liever eerst het koninkrijk van God en zijn gerechtigheid, dan zullen al die andere dingen je erbij gegeven worden.’ (Mattheüs 6:33) Als we aandachtig luisteren naar Jezus’ woorden over Gods nieuwe wereld, dan vallen de dingen vanzelf op hun plaats en dan kunnen we in het dagelijks leven de juiste prioriteiten stellen te midden van de vele dingen die we vaak menen te moeten doen. Wij of de mensen om ons heen worden vaak voortgedreven door een tomeloze prestatiedwang. Ons hele economische stelsel dwingt ons tot méér presteren, méér produceren, méér investeren. Maar de meerwaarde van al dat ‘meer’ ontgaat ons maar al te vaak. We komen in een mallemolen terecht die steeds meer van ons vraagt, zonder dat ons meer wordt gegeven. Het gebrek aan voldoening dat deze levenswijze oplevert, compenseren velen door meer te consumeren, zonder dat zij er werkelijk door worden gevoed. Ons leven heeft een geestelijke basis nodig, wil het niet door prestatiedwang of consumentisme worden verstikt.

Ont-moeten

In het evangelie eindigt het verhaal met het antwoord van Jezus. We weten niet hoe Marta en Maria hebben gereageerd. In ‘Het grote verhaal van God en mensen’ heeft Murray Watts kennelijk behoefte aan een afronding. ‘Marta was niet meer boos. Ineens maakte ze zich niet meer druk om het eten. Eigenlijk was het onzin om je steeds zo druk te maken. Ze ging naast haar zus zitten en luisterde naar wat Jezus
vertelde.’

Er valt nog veel meer over dit verhaal te vertellen. In ieder geval roept het volgens mij op tot ont-moeten. Ont-moeten in eerste plaats niet als werkwoord dat bij ontmoeting hoort. Maar ont-moeten, net als ontstressen, ont-haasten. Ont-moeten in de betekenis van even niets moeten. Marta voelt zich gehaast en gestrest en Jezus leert haar ont-moeten. Door dit ont-moeten heeft ze meer tijd voor echte aandacht en ontstaat er op die manier ruimte voor ontmoeting.

Gebed om kalmte

Wie moeite heeft met ont-moeten kan ik het ‘Gebed om kalmte’ van de Amerikaanse theoloog Reinhold Niebuhr aanbevelen.

Gebed om kalmte (the serenity prayer)
God, schenk me de kalmte om te accepteren wat ik niet kan veranderen,
de moed om te veranderen wat ik wel kan veranderen
en de wijsheid om het verschil te zien.
Om één dag tegelijkertijd te leven,
om van één moment tegelijkertijd te genieten.

Ik wens ons allen een zomer met veel ont-moeten!