Europese kerken strijden tegen haat en geweld

Met het verdrag van Versailles kwam in 1919 een einde aan de Eerste Wereldoorlog, die aan tien miljoen soldaten het leven had gekost. Het verdrag bracht geen duurzame vrede maar legde in Europa de kiem voor de Tweede Wereldoorlog. De gevolgen voor het Midden-Oosten zijn nu pas zichtbaar geworden. In Versailles verdeelden Frankrijk en Groot-Brittannië de koloniale buit. Op de kaart werden rechte lijnen getrokken, waarbij Frankrijk de protectoraten Libanon en Syrië kreeg en de Britten Irak, Jordanië en Palestina. Geen enkele rekening werd gehouden met taalkundige, etnische en culturele verschillen of met minderheden. De hoge prijs daarvoor wordt nu betaald door de bevolking in het Midden-Oosten, die kan kiezen tussen vechten, vermoord worden of vluchten.

Vrede ondanks alles

De Conference of European Churches (CEC) besloot om in Parijs een CEC Peace Conference 2019 te organiseren, waarbij over deze thema’s werd gesproken. Omdat de Remonstranten lid zijn van de CEC mocht ik deelnemen. Een conferentie valt en staat met de kwaliteit van de sprekers. Diepe indruk maakten de sprekers van de Middle East Council of Churches, die ondanks het feit dat de christelijke minderheden overal in het Midden-Oosten op de vlucht slaan, blijven pleiten voor vrede. Hetzelfde gold voor een Amerikaanse rabbijn, die tijdens de Apartheid uit Zuid-Afrika was gezet en nu verwacht uit Jeruzalem te worden verbannen vanwege zijn standpunten over de Israëlische politiek.

Hoopvol waren de uitspraken van een islamiet uit Libanon die vertelde dat de opkomst van jihadisten en terroristen er feitelijk toe gingen leiden dat imams en andere geleerden zich nu gaan buigen over een andere interpretatie van de islam. Een interpretatie die niet blijft steken in de Middeleeuwen. Teneinde een weerwoord te bieden aan de fanatici. Natuurlijk spraken we in Parijs ook over Europa, waar populisten zich de christelijke grondslagen van Europa toe-eigenen om migranten te weren. Hoe gaan we daar als kerken mee om?

Uiteindelijk wint het Woord

We kwamen bijeen in het Institut Protestant de Théologie in Parijs en dat was passend. Passend omdat in de zestiende eeuw Frankrijk geteisterd werd door godsdienstoorlogen tussen protestanten en katholieken.  De katholieken wonnen en veel protestanten zijn in de zeventiende eeuw gevlucht, net als de Syriërs nu. Maar….. in de twintigste eeuw werd in Frankrijk door protestanten de communauteit van Taizé gesticht. Een gemeenschap die in onze tijd overtuigend de boodschap van oecumene en vrede brengt. Uiteindelijk wint het Woord het van het geweld.