De tank weer volgooien. Deelnemers enthousiast over de Beraadsdag 2017

‘Ik vond het overigens een zeer inspirerende dag en heb er van genoten, evenals mijn vrouw.’ Bram Schrier, Sommelsdijk

‘Ik vond het een interessante dag, de workshop van Maarten van Buuren was van hoog niveau en erg leerzaam. Spinoza spookte nog dagen door mijn hoofd!’ Marthe Harkema, Leiden

‘Leuke en leerzame dag over een heel interessant en relevant thema! Goed verzorgde dag met de keuze om naar de workshop van je eigen voorkeur te gaan. Dat is vrijheid!’ Berber Harkema, Utrecht

Remonstranten hebben iets met vrijheid!

Op de mooie voorjaarsdag zaterdag 11 maart was het een drukte van belang op de Oude Delft, één van de mooiste straten in Nederland. Wat was er aan de hand? Grote groepen remonstranten liepen heen en weer tussen een drietal locaties van hun jaarlijkse Beraadsdag: de remonstrantse ‘De Genestetkerk’, de Waalse kerk (annex aan museum Prinsenhof, de plek waar Willem van Oranje, de strijder voor onze vrijheid, werd vermoord) en het gebouw Motiv van het studentenpastoraat.

Het motief voor het heen en weer lopen was de wens om zo veel mogelijk onderdelen van het programma van de Beraadsdag bij te wonen. Al deze onderdelen pasten bij het jaarthema ‘Pleidooi voor vrijheid’. De jongerengemeente Arminius en onze nieuwe algemeen secretaris, Joost Röselaers maakten al meteen duidelijk hoeveel aspecten er aan dit thema zitten. Ursul de Geer koppelde in een solovoorstelling de roman ‘Nachttrein naar Lissabon’ aan zijn eigen levensweg naar de vrijheid. Dank zij zijn remonstrantse moeder werd hem duidelijk dat de meer orthodoxe manier van geloven van zijn vader niet tot vrijheid leidde.

Vrijheid en verantwoordelijkheid
Na deze plenaire onderdelen en de heerlijke boterhammen kon gekozen worden uit verschillende workshops. Ik koos voor de ‘De paradox van de vrijheid bij Luther’. Peter Nissen maakte in een helder betoog duidelijk dat ook de weg die Luther ging werd bepaald door zijn verlangen van vrijheid, een losmaken van de kerkelijke dwang. Een vrijheid die niet los kan worden gezien van verbondenheid en verantwoordelijkheid. De tweede workshop die ik bijwoonde werd in een bijna geheel gevulde remonstrantse kerk gegeven door Bastiaan Rijpkema, auteur van het boek ‘Weerbare democratie’. Hij maakte op een analytische wijze duidelijk dat democratie alleen maar kan blijven bestaan als er zelfcorrectie mogelijk is. Voorwaarden voor deze zelfcorrectie zijn volgens hem: periodieke verkiezingen waardoor wisseling van de macht mogelijk is, vrije keuze van politieke partijen en vrijheid van meningsuiting. Als partijen niet aan deze criteria voldoen kom je bij de grenzen van de democratie en ontstaat in de visie van Rijpkema een rechtvaardiging om een partij te verbieden. In de discussie, die nog wel veel langer had mogen duren, bleek hoe actueel en complex dit thema is.

Aan het einde van de dag kon er vrij worden gezongen onder leiding van Jan Kortie. Ook op deze uitstekend georganiseerde en ingevulde Beraadsdag werd weer duidelijk dat vrijheid voor remonstranten nog steeds een sleutelbegrip in hun leven is.

Jan Hendriks, Hoogeveen

Jaarlijks vrijheidsfeestje

Als ‘vrienden van’ zien wij ieder jaar weer uit naar de Beraadsdag van de Remonstranten…   dit jaar in Delft…  onze vierde. Ieder jaar weer is deze dag voor ons een ‘feestje’, voor ons eigenlijk ieder jaar impliciet met het thema ‘vrijheid’, omdat wij tijdens deze dagen ten volle de ruimte ervaren om dingen mee te maken en over zaken te horen en na te denken. Zonder te hoeven denken ‘kan dit wel?’, ‘moet dit nu zo?’ Nee, met alles wat aangereikt wordt kun je zelf wat doen of niet… dat is helemaal aan jezelf.

Niet de maat genomen worden
Dat is ten diepste ook wat ons tot de Remonstranten aantrekt, dat er namelijk niet steeds ‘de maat genomen wordt’ (wat in andere kerkverbanden waarin wij vanuit onze eigen traditie ook thuis zijn, soms wel het geval is). Ook dit jaar dus weer een ‘feest van vrijheid’ met een heleboel nieuwe prikkels en informatie. Vooral van de workshops  ‘vrijheid bij Luther’ en ‘vrijheid van uiten’ hebben we genoten! Daar waar wij allebei best vaak met theologische thema´s en met muziek bezig zijn, waren dit toch weer heel andere ervaringen dan die we elders (in boeken en ontmoetingen) opdoen… heerlijk!

Toen iemand ons vantevoren vroeg wat we in Delft gingen doen, zeiden we: ‘de tank weer volgooien!’ Fijn, om zo’n inspirerende dag met zoveel mensen mee te kunnen maken; we kunnen er weer een jaar tegen!  Eén ding hebben we gemist:  een meditatieve workshop. Die zat er eerdere keren wel in, en dat vonden we ook heel fijn en zinvol. Hoe dan ook: we zien alweer uit naar de Beraadsdag van 2018!  Misschien een keer op de ‘biblebelt’? Misschien zelfs in Barneveld?

Leen & Annerose Korporaal, Barneveld

Flink uit mijn comfortzone

Enkele weken geleden kondigde Liesbeth aan dat zij weer naar de jaarlijkse Beraadsdag zou gaan en vroeg tussen neus en lippen door ‘waarom ga je niet mee?’ Eigenlijk leek me dat wel een leuk idee; waarom mij niet eens onderdompelen in een wereld die normaal de mijne niet is, maar waar zij altijd met veel passie over vertelt. Nadat wij succesvol het navigatiesysteem hadden verslagen
– en dus de remonstrantse kerk in Delft hadden gevonden – konden we al het materiaal uitladen en de auto stallen in een parkeergarage. Op naar de Waalse kerk voor de introductiesessie. Leden van de jongerengemeente Arminius vertelden drie verhalen over wat hun bezighield; waarvan één mij goed is bijgebleven; de dame die door zichzelf te overwinnen een andere levensweg was ingeslagen. Omdat mij dat ook staat te gebeuren pakte mij dat wel.

Na de introductie van Joost was het de beurt aan Ursul de Geer over de ‘Night train to Lisbon’.  We hadden de film gezien, vonden hem zelf ook indrukwekkend en ik vond het mooi om te horen hoe Ursul aan de hand van de film de koppeling naar zijn jeugd wist te leggen. Gelukkig niet herkenbaar voor mij, maar wel het soort verhaal wat me lange tijd ver liet afdrijven van alles wat naar religie rook. Maar een zeer onderhoudend verhaal. Ook de discussie aan het eind van de sessie leidde tot interessante gesprekken met mensen die ik niet kende.

Filosofische poëzie
Na de lunch sloot ik me aan bij de stadswandeling, geleid door Sjoerd Jansen. Hij loodste ons langs de Delftse kerken die  op een of andere manier verbonden zijn met de Remonstranten. Hopelijk vergeeft u me, dat daar niet veel van is blijven hangen. Maar Delft is een prachtige stad, waar ik graag nog eens terugkom.

Ik had al besloten om eens flink uit mijn comfortzone te gaan. Daarom sloot ik me aan bij de sessie van Heidi Muijen; filosofische poëzie. Geholpen door drie in de remonstrantse wereld gepokt en gemazelde dames zette ik mij aan het dichten. Maar dan wreekt zich wel mijn totale gebrek aan affiniteit met zowel filosofie als dichten; ik begreep er niets van. Wellicht komt dat ook, doordat het spel dat Heidi heeft ontwikkeld bedoeld is voor sessies van één of meer dagen; in een uurtje komt dat minder uit de verf wellicht.

Aanstekelijk zingen
Naast de gebruikelijke slot- en dankwoorden bracht Jan Kortie de groep tot gezamenlijke zang. Zelf houd ik niet van zingen, maar de manier waarop Jan dat deed was aanstekelijk en de koorzang moet tot ver buiten de kerk te horen zijn geweest. Absoluut een vakman.

Resumerend: ik vond het een erg leuke dag. Remonstranten geven je het gevoel erbij te horen en van de meeste sessies neem je iets mee om over na te denken. Ik had nog wel iets van een borrel verwacht aan het eind van de dag (meestal sluiten wij in de zakenwereld zo een congres af), maar de Remonstranten verklaren zich solidair met hen die van ver komen. En dat is natuurlijk ook een mooie gedachte.

Huug Laoh, Utrecht

Werkwinkel voor liefhebbers van spel, taal en creativiteit en filosofie

De workshop van Heidi Muijen was een echte werkwinkel. De verzorgde en aantrekkelijk ingerichte speeltafels nodigden uit om zelf aan de slag te gaan. Per kleur gesorteerd  lag er van alles om je met een van de elementen water, vuur, aarde en lucht te verbinden. Voor de liefhebber van spel, taal, creativiteit en filosofie die ik ben was het gemakkelijk mij erin te storten. Heidi gaf de deelnemers alle vrijheid om individueel of samen op eigen wijze aan de slag te gaan. Verrassend hoe in korte tijd haiku’s, sonnetten, elfjes en kwatrijnen ontstonden. Het resultaat was echter bijzaak. De gesprekken die al doende over tafel gingen waren open en inspirerend. Ik heb de werkwinkel vooral ervaren als een goede manier om snel diepgaand met elkaar in gesprek te komen.

Sigrid Coenradie, Oosterbeek

Goede gesprekken in groot vertrouwen

Actueler dan ‘vrijheid’ kon het motto van de Beraadsdag eigenlijk niet zijn en over dit onderwerp werden een paar nieuwsgierig makende workshops aangekondigd. Een Beraadsdag is vaak  een weerzien met oude bekenden,  maar ook het voortzetten van gesprekken over serieuze onderwerpen, over levensloop en ziekte. Bijzonder hoe je soms, als op een eilandje, te midden van de algemene turbulentie, in groot vertrouwen elkaar kunt bereiken. Als het even kan kom ik dus. Dit jaar ontrolde het programma zich op meerdere locaties en begunstigd door het fraaie lenteweer wandelden we steeds met tweehonderd remo’s op en neer tussen de remonstrantse en de Waalse kerk. Heerlijk steeds even buiten, goed voor bloedsomloop en concentratie!

De dag begon voor mij niet zo goed, want ik bleek buiten bereik van de tv-schermen en erger nog, buiten  bereik van het geluid te zitten. Anderhalf uur flarden van Ursul de Geer opvangen duurt lang en is vermoeiend, jammer ook, omdat je voelt dat je veel mist. Wel leuk om te zien, of beter, te horen, dat zodra er gebruik werd gemaakt van de kansel, met zijn imponerende klankbord, de verstaanbaarheid met sprongen steeg. Dat hadden ze destijds al goed begrepen, en ons vertrouwen op de techniek wordt zo wel enigszins beschaamd.

Lekker eten
We kregen een verrassende vegetarische lunch met heerlijkheden als humus met gegrilde groenten, mozzarella met pesto, salade van parelcouscous en nog wel meer. Gezien de grote drukte en het smalle gangpad van de kerk droegen helpende handen grote bladen naar de wachtenden buiten. Een originele maaltijd en nog buiten geserveerd ook.

De workshops voldeden aan de verwachtingen. Arie Nico Verheul sprak over de rehabilitatie van Paulus, na Nietzsche. Hoe Paulus al jaren vóór de evangeliën  was gaan spreken, op heel individuele basis, over zijn eigen ervaringen: hij was óók een apostel die de Heer had gezien. Een getuigenis die mensen overtuigde, en die niet onderuit te halen viel, omdat het een ervaring was, geen theorie. Bovendien een verhaal van universele geldigheid voor ieder die geloofde en dan ook nog gericht op het heden, volgens de spreker, en niet op het hiernamaals. Alles ligt dan open: ‘staat in de vrijheid’, dat was de boodschap.

Democratie beschermen
Hierna luisterde ik naar een sprankelende presentatie door Bastiaan Rijpkema over de weerbare democratie. Voor mij die dag het meest inspirerende onderdeel.  Actuele vragen over  hoe je de democratie kunt verdedigen, waar je de lijn trekt om een ondemocratische partij te verbieden. En als je dat zou doen, is er dan iets te zeggen over de effectiviteit? (Ja, het helpt. Het Vlaams Blok heeft na een verbod in het nieuwe programma de meest racistische passages verwijderd). Hoe zorg je dat je door verboden niet zelf antidemocratisch wordt, hoe organiseer je zelfcorrectie, wat is de rol van het Hof van de Rechten van de Mens. Hoe theoretisch ook, ik zat op het puntje van mijn stoel, zo boeiend waren betoog en wisselwerking met de zaal. Zeer inspirerend en heel bemoedigend! Dat gold ook voor de muzikale uitsmijter, verbindend en bemoedigend. Bemoediging, dat is wat ik van deze dag meeneem!

Susien Lenselink- van Dijk,  Amersfoort